Donderdag 16 augustus (Madison, WI – Fish Creek, WI)

Donderdag 16 augustus (Madison, WI – Fish Creek, WI)

Vanochtend begon exact zoals gisteren: fitness en redelijk hetzelfde menu voor ontbijt.

Gisteren had ik nog online tickets geboekt voor de rondleiding in het buitenverblijf van Frank Lloyd Wright, onze ondertussen favoriete architect J. Hij is born and raised Wisconsinenaar blijkbaar.

De tour begon om 11u in Taliesin. We kwamen mooi op tijd aan, zelfs ruim op tijd. We hadden even pret met een gezin dat tickets had geboekt voor de tour van 12u in Taliesin West. Dat ligt inderdaad westwaarts, zo’n 2000 km verderop in Arizona. “Are you kidding me?” vroeg de gezinsleider voor de hele gift shop. “No sir”, zei de man van het échte Taliesin. De man – die duidelijk de tickets had geboekt en dat nu serieus mocht horen van zijn vrouw – was even ten einde raad, want hij ging zijn geld hier niet terugkrijgen, de tours hier zaten vol tot 13u, en met Arizona is ook nog eens een tijdsverschil van 2 uur, dus die waren nog niet open om zijn geld terug te vragen…

Om 10u55 begonnen we eraan, en kregen we een zicht op de rest van de groep waarmee we de tour zouden doen. Ik wil nu niet gaan veralgemenen, maar opnieuw waren het grimmig kijkende Wisconsinsenaren. Toen ik dat opmerkte aan David zijn we iets te spontaan vrolijk beginnen te doen, waardoor de tourgenoten heel raar naar ons keken. Ach, laat ons maar de opgewekte rare kwasten zijn ;). Gelukkig was Mary (een populaire naam voor tourgidsen in Wisconsin blijkbaar) wel opgewekt en vrolijk. Volgens David moeten tourgidsen van FLW-huizen slagen in een examen aanbidderschap, want ook deze vrouw kon geen slecht woord verzinnen over de man. En dat lijkt makkelijker dan het is, want het was op zijn zachtst gezegd geen gemakkelijke mens: hij vond al zijn ontwerpen zijn eigen geniale vondsten, gaf dus nooit erkenning aan zijn invloeden, nodigde nooit andere architecten uit in zijn woonst, bouwde naar Davids gestalte veel te laag (zogezegd om je naar buiten te doen kijken, en niet omhoog…), en laten we eerlijk zijn, net zoals bij Fallingwater zitten er ook in Taliesin opmerkelijke “bouwfouten”. In Fallingwater noemde hij de lekken “natuurlijke bronnen”, hier was de leidraad “het is allemaal een test, kan mij niet schelen of het standhoudt of niet”.

Mary kickte op moeilijke vragen (en ook op heel dwaze ;)), slechts op 1 vraag moest ze het antwoord schuldig blijven. Wat ik heb onthouden van de rondleiding:

-       Frank bouwde niet graag op de “kroon” van bergtoppen. Dat was onnatuurlijk. Dus bouwde hij in de laag er net onder, waardoor het huis niet erg opviel en opging in het landschap. Dat was in Fallingwater zo, dat is hier ook zo. Dat bevalt me wel, het is ook hier geslaagd.

-       Een deel van de stallen wordt nu gebruikt als huisvesting voor studenten, die 42.000 dollar per jaar betalen om hier te mogen studeren (en de studie duurt 3,5 jaar). In de jaren dat hij er zelf nog woonde mochten ze voor dat geld het mos van zijn dak schrapen, meehelpen met de landbouw, en als er tijd overschoot mochten ze aan architectuur doen. In delen van het huis wonen nu decanen, studenten en andere aanbidders van de Frank.

-       Frank heeft 3 vrouwen gehad, bij de eerste heeft hij 6 kinderen gemaakt. Daarna ging hij ervandoor met zijn minnares (die ook 2 kinderen had), waarvoor hij Taliesin bouwde. Ze verhuisden voor een jaar of 2 naar Europa, in de hoop dat de storm ging overwaaien thuis. Dat deed hij jammer genoeg niet.

-       Taliesin zoals het nu is heeft 2 branden doorstaan. De eerste brand is aangestoken door een misnoegde bediende, die het huis, met 2 kinderen en de minnares in brand stak. Zij zijn allemaal omgekomen in de brand. De vrouw ligt begraven op een begraafplaats waarop Taliesin uitkijkt, de kinderen zijn door de vader begraven in Californië. De tweede brand was een combinatie van een blikseminslag met slechte elektrische bedrading. Dus eigenlijk bezochten wij Taliesin III.

-       Zijn derde vrouw, de bijna 30 jaar jongere Servische Olga, was precies niet zo’n fan van zijn “het moet één zijn met de natuur”: zij liet zijn stenen wanden bezetten met gyproc-platen ;). Ze zijn in het huis er nu druk mee bezig die aanpassingen weg te werken.

-       Olga had steeds het laatste woord, tot in de kist. In haar testament stond dat Frank na zijn dood moest worden opgegraven (die lag op hetzelfde kerkhof als zijn minnares en tweede vrouw), gecremeerd moest worden en dat de as samen met de hare vermengd moest worden in 1 urne. Ik ben er nu nog niet uit of ik dit nu geweldig of luguber moet vinden.

-       FLW zag volgens de gids dit huis als een test. Je ziet in bepaalde stukken de plafonds gevaarlijk overhangen. Dat komt omdat hij een kinderverdieping liet bouwen op de funderingen waarvan hij wist dat die niet sterk genoeg waren voor die bovenverdieping. Maar toch deed hij het. Het gevolg is dus zichtbaar, en is voor de huidige generatie een uitdaging om te stutten.

-       Het huis is altijd maar uitgebreid. Voor de heer Guggenheim liet hij een speciale kamer bouwen in 1 week tijd om hem te ontvangen. Dat was op zich een goede zet: hij mocht uiteindelijk het Guggenheim museum ontwerpen in New York. Ook al ging dat niet van een leien dakje (administratieve rompslomp omtrent bouwvergunningen) en heeft Frank zelf het gebouw nooit voltooid gezien: hij stierf 5 maanden voordat het Guggenheim museum werd opgeleverd.

-       Volgens David was het een bal van een vent, en heeft hij serieuze geldputten gemaakt met zijn projecten. Dat klopt ook, toen hij zijn einde voelde naderen heeft hij alles in een foundation gestoken, zodat zijn kinderen nooit zijn schuldenberg hebben geërfd.

Na 2 uur zat de rondleiding erop en reden we richting Manitowoc County. Dat is vooral bekend geworden dankzij “Making a murderer”, het verhaal van Steven Avery. Omdat we waarschijnlijk nooit meer in de buurt zouden komen, wilde ik wel Avery Road zien. Gewoon om een beeld te kunnen vormen van de omgeving.

Ondertussen was het zwaar beginnen onweren. Zo zwaar dat we even aan de kant moesten gaan staan omdat we geen klap zagen. Maar het bleef ook na de stortbuien gewoon klam. Het is een zwaar klimaat hier, klamme zomers en strenge winters. Voor de rest is Wisconsin het landschap van oneindige maïsvelden en landbouw. Niet lelijk, niet spectaculair.

In tegenstelling tot wat ik me had voorgesteld, is Avery Road gewoon een doodlopende straat, die uitkomt op de residentie van de Avery’s. Van wat ik me had voorgesteld uit de serie is dat het een lange doorlopende straat was waarlangs je honderden meters lang langs autowrakken kon rijden. Op zich zal dat zo wel zijn, alleen maakt dat deel uit van het private eigendom. En er waren genoeg bordjes om je daar attent op te maken. Toen wij uit de straat wegreden kwam er al een nieuwe auto aangereden met daarin een koppel dat druk aan het filmen en fotograferen was. De eens zo rustige grindweg is er sinds de serie een stuk minder rustig op geworden.

Na Avery Road was het nog een anderhalf uur rijden naar de eindbestemming van vandaag, Fish Creek. We kregen onderweg al een indruk van Lake Michigan, het grote meer dat we deze vakantie rondrijden. Bij aankomst in Fish Creek, later dan ingeschat, bleek het hotel voor de komende 3 dagen reuze mee te vallen. De Fish Creek Lavender Spa ligt op een 3 minuten rijden van downtown Fish Creek, een heel charmant stadje aan Lake Michigan. Voor het avondeten kozen we een zaakje op de Main Street, met op het eerste verdiep zicht op het meer. In vergelijking met gisteren, 2 dollar meer voor het gerecht, kregen we smaakvolle vissen (David witvis, ik zalm) en warme groentjes en al J. Als aperitief namen we 2 cava’s, en bij het hoofdgerecht namen we een glas “Cherry Blossom” om te delen, een lokale witte wijn. Bij nader inzien was het rode wijn, en toen ik dat zei tegen de ober zei hij “ja, maar hij is koud, vandaar dat we hem bij wit zetten”. Hm… De wijn zelf: als je je ooit al afvroeg waarom er geen Wiconsinse wijnen buiten Wisconsin te vinden zijn, dat is geen toeval. De “cherry” in de naam is geen onderschatting: dit was wijn van kersen. Heel apart, zo apart dat ik hem voor mezelf had J.

De komende 2 dagen zitten we volop in Door County, waar volgens de lokale toeristische gidsen een hoop te doen is. We zullen het morgen gaan meemaken!